Podczas sesji Rady Miasta Krosna ( 26 listopada) wiele kontrowersji wzbudził projekt uchwały dotyczący regulacji cen odbioru odpadów komunalnych. Zaproponowana podwyżka czyli 3 zł (z 33 zł do 36 zł) została odrzucona przez Radnych, a kolejny kompromisowy projekt podwyżki o 2 zł. spowodował, że część Radnych opuściło obrady. Wyjaśniamy zatem za co płacimy, czy podwyżka jest konieczna i dlaczego gdzie indziej może być taniej.

CZY PODNOSZENIE OPŁATY ZA ŚMIECI JEST KONIECZNE?
Szacowany koszt systemu odbioru odpadów w Krośnie w 2026 roku wyniesie około 15 867 864 zł, z czego:

• 59,8 % to koszty zagospodarowania odebranych z terenu nieruchomości, oraz zebranych PSZOK-u,
• 34,3 % to koszty odbioru i transportu odpadów oraz wyposażenie właścicieli nieruchomości w pojemniki i worki,
• 5,9 % koszty administracyjne, edukacja ekologiczna, itp.

Aby system się zbilansował konieczne było ustalenie stawki wyżej o 3 zł począwszy od 1 stycznia 2026 r.

Utrzymanie stawki opłaty na dotychczasowym poziomie oznaczać będzie konieczność dopłaty z budżetu miasta w wysokości co najmniej 1 340 604 zł., pod warunkiem zmniejszenia się ilości wytwarzanych przez mieszkańców odpadów z uwagi na wejście w życie systemu kaucyjnego. Środki te mogłyby być przeznaczone na różnego rodzaju inwestycje, remonty czy oczekiwane przedsięwzięcia w dzielnicach i osiedlach służące wszystkim mieszkańcom i rozwojowi miasta.

DLACZEGO TAK WAŻNE BYŁO PODJĘCIE UCHWAŁY PODCZAS SESJI W LISTOPADZIE?
Listopad był ostatnim miesiącem na podjęcie uchwały tak aby jej opłata mogła być wprowadzona z dniem 1 stycznia 2026 r. Podjęcie uchwały w miesiącu grudniu br. oznacza, że oplata będzie mogła być wprowadzona od 1 lutego 2026 r. Niestety powodować to będzie dodatkowe koszty związane m.in. z koniecznością dostarczenia do mieszkańców zawiadomień o zmianie stawki w innym terminie niż nakazy podatkowe co było praktykowane od wielu lat w celu optymalizacji kosztów obsługi administracyjnej, które są również składową kosztów systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.

Dodatkowo należy również doliczyć stratę dochodów w wysokości 74 478 zł. za każdy miesiąc zwłoki, przy założeniu, że opłata podstawowa wynosiłaby 35 zł od 1 stycznia 2026 r. tak jak pierwotnie zakładano.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności i plan wprowadzenia opłaty najwcześniej od 1 lutego 2026 r. spowoduje zwiększenie niedoboru do kwoty 521 346 zł. co oznacza wzrost o 17 % w stosunku do kwoty pierwotnie planowanej (446 868 zł). Dodatkowo należy również doliczyć koszty dystrybucji zawiadomień o zmianie stawki opłaty.

DLACZEGO GDZIE INDZIEJ JEST TANIEJ?
Przede wszystkim dokonując porównań stawki opłaty za gospodarowanie odpadami w poszczególnych gminach, należy wziąć pod uwagę gminy o podobnych charakterze i strukturze zabudowy, zapewniający tożsamy poziom świadczonych usług tj. między innymi; wyposażenie nieruchomości pojemniki i worki, częstotliwość odbioru odpadów, ilość i rodzaj odbieranych odpadów czy dostępność mieszkańców do punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych PSZOK. Dla przykładu w miastach o podobnych uwarunkowaniach, już od kilku lat stawki wynoszą odpowiednio Sanok 37 zł, Jasło 35 zł. Wysokie stawki opłat obowiązują również w gminach wiejskich Miejsce Piastowe (34 zł i Krościenko Wyżne (35 zł).

Głównym czynnikiem wpływającym na koszt gminnego systemu gospodarowania odpadami w Krośnie jest wysoki standard świadczonych usług. Średnia ilość wytwarzanych odpadów w przeliczeniu na jednego mieszkańca jest wyższa dwukrotnie w stosunku do mieszkańca gminy wiejskiej. Jeszcze większe różnice dochodzące nawet do 300 % występują w przypadku odpadów dostarczanych przez mieszkańców do PSZOK –u.

Na terenie miasta obowiązuje system pojemnikowy, który co do zasady jest znacznie droższy od systemu workowego, co wynika z organizacji logistyki odbioru. Odbiór jest zdecydowanie bardziej czasochłonny i pracochłonny.

Mieszkaniec (zarówno zabudowy jednorodzinnej jak i wielorodzinnej) w ramach opłaty otrzymuje wyposażenie w komplet pojemników, które są okresowo myte i dezynfekowane. Na terenie zabudowy wielolokalowej pojemniki usytuowane są w zamykanych altanach śmietnikowych co dodatkowo angażuje czas konieczny na ich obsługę.

Bardzo ważnym aspektem jest częstotliwość odbioru odpadów. Na terenie miasta częstotliwości odbioru odpadów jest uzależniona od rodzaju zabudowy. W przypadku odpadów pozostałych po selektywnej zbiórce częstotliwość ta wynosi dla zabudowy wielorodzinnej 2- 3 razy w tygodniu, w zabudowie staromiejskiej raz w tygodniu a na pozostałych nieruchomościach co dwa tygodnie bez względu na porę roku.

W ramach opłaty mieszkańcy mają możliwość skorzystania z nowoczesnego Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów. Koszty funkcjonowania PSZOK w skali roku stanową niemal 26 % miesięcznej stawki jaką ponoszą mieszkańcy za gospodarowanie odpadami.

Krośnieński PSZOK w okresie od kwietnia do końca listopada czynny jest 5 dni w tygodniu zapewniając mieszkańcom niemal nieograniczony dostęp. W gminach wiejskich PSZOK czynny jest średnio raz lub dwa razy w tygodniu przez kilka godzin i obowiązują rygorystyczne limity oraz ograniczony katalogu przyjmowanych odpadów czego przykładem może być np. limit 6 worków 60 l. gruzu budowlanego na rok dla jednego gospodarstwa.

CZY W KROŚNIE MOŻE BYĆ TANIEJ?
Tak. Aby zmniejszyć koszty systemu należy obniżyć standard świadczonych usług. Będzie to oznaczać np. na skrócenie godzin i dni otwarcia PSZOK, wprowadzenie limitów i rodzajów przyjmowanych odpadów, częstotliwość odbierania odpadów, czy zobowiązanie właścicieli nieruchomości do wyposażenia się we własnym zakresie w pojemniki przeznaczone do zbierania odpadów.

Dla przykładu, w poniżej tabelce podajemy standard obsługi w gminach wiejskich.

Krośnieński PSZOK działa przez 5 dni w tygodniu – przez 10 godzin w pon., wt., śr., pt. i 5 godz. – sob. Aby częściowo ograniczyć koszty koniecznym byłoby ograniczenie funkcjonowania PSZOK-u do 3 dni w tygodniu po 7 godzin.